Bedrijfsovername financieren: hoe werkt het en waar moet je opletten?
De kans dat jij een volledige bedrijfsovername uit eigen zak kunt (en wilt) betalen is relatief klein. Hoewel de populariteit van vendor loans toeneemt, komt het vaak voor dat extern geld wordt geleend voor een bedrijfsovername. Banken, private equity en de verkoper van het bedrijf kunnen een partij zijn in dit geheel. Zo'n financiering voor een bedrijfsovername kan er dus op verschillende manieren uitzien. Deze blog gaat daarom dieper in op bedrijfsfinanciering en de voor- en nadelen van geld lenen voor een bedrijfsovername. Overigens zal deze blog ook waardevol zijn voor ondernemers waar bedrijf verkopen op de agenda staat. Ook de rol van de verkoper wordt steeds belangrijker.
Hoe kan ik een bedrijfsovername financieren?
Een bedrijfsfinanciering kan op verschillende manieren tot stand komen; een bankfinanciering, vendor loan of lening zijn slechts enkele voorbeelden. Een bedrijfsovername volledig vanuit eigen middelen financieren is zelden mogelijk én veel ondernemers vinden dit ook niet wenselijk.
In de meeste gevallen wordt er bij het financieren van een bedrijfsovername gekozen voor een combinatie van onderdelen. Hierbij spelen eigen middelen, vreemd vermogen en een verkoperslening een rol.
Maar hoe kun je zo’n bedrijfsovername nou eigenlijk SLIM financieren? Het gaat natuurlijk niet om een paar tientjes en je zult waarschijnlijk niet het volledige koopbedrag klaar hebben liggen. Daarom zien we vaak een combinatie van financieringsvormen.
"Zo kan een bedrijf van €1 miljoen bijvoorbeeld worden gefinancierd door €250.000 cash, een bankfinanciering van €250.000 een vendor loan van €250.000 en een earn out van nog eens €250.000. Je leest het al; voldoende opties om uit te kiezen."
Laten we beginnen met het vreemd vermogen. Een
bedrijf overnemen middels vreemd vermogen kan op meerdere manieren. Denk aan crowdfunding, microkrediet, banklening of (steeds populairder) het starten van een zoektocht om de juiste investeerder te vinden. Zo kiezen veel ondernemers voor een samenwerking met een
private equity fonds om haar groeiplannen te realiseren. Maar er zijn meer mogelijkheden.
Natuurlijk is het ook mogelijk om een lening bij de bank af te sluiten voor jouw bedrijfsovername. Toch zijn dit vaak tijdrovende trajecten waarbij de voorwaarden niet altijd voordelig zijn. Zeker bij bedrijfsovernames in de vorm van een management buy-in of een
management buy-out komen daarom steeds vaker vendor loans voor. In dat geval staat de verkoper van het bedrijf open voor een (achtergestelde) lening. Dit houdt in dat de verkoper een deel van de overnamesom aan de koper leent. De lening wordt daarbij afbetaald op basis van toekomstige dividenduitkering, iets wat een slimme verkoper zal afdwingen. Ook bij private equity zien we deze vorm van bedrijfsovername financieren stijgen in populariteit.
Een alternatief is om - naast een deel cash at closing en een vendor loan – te werken met een
earn out regeling. Hierbij zal een deel van de overnamesom pas hoeven te worden betaald, na het behalen van de afgesproken omzetdoelen en/of winstdoelen. Op die manier stel je dus een stuk van de financiering uit én motiveer je de verkoper om actief betrokken te blijven.
Kortom, je bent niet gebonden aan slechts één van deze financieringsmethoden. Je kunt ook een mix maken van de methoden, om jouw bedrijfsfinanciering rond te maken.
Onderzoek de opties die je hebt dus goed en kies voor de financiering die het beste bij jouw wensen, risk-appetite en behoeften past.
Samengevat zien we dus een aantal mogelijkheden om een bedrijfsovername te financieren:
Een lening bij de bank
Dit is in veel gevallen de eerste optie waar een ondernemer aan denkt. Zeker de afgelopen jaren was het lenen van geld relatief goedkoop. Hierdoor is het gunstig om niet je eigen geld te gebruiken. Verderop in dit blog lees je meer over deze vorm van financiering.
Vendor loan
Deze leningsvorm zien we steeds vaker terug. In het geval van een vendor loan vraag je de verkoper om een deel van de verkoopprijs als (achtergestelde) lening te financieren. In veel gevallen betaal je als koper tussen de 4 en 8 procent rente over dit bedrag, maar kun je bijvoorbeeld afspreken dat je pas na twee tot vijf jaar start met aflossen. Zo kun je dus eerst wat meer vlees op de botten creëren alvorens je moet gaan betalen. Daarom is dit een populaire manier om een bedrijfsovername te financieren.
Earn out
Een earn out heeft meerdere redenen. Allereerst is het bedoeld om de verkoper nog voor een periode aan het bedrijf te binden en te borgen dat de geprognotiseerde doelen behaald worden. Daarnaast zorgen professionele kopers er hiermee voor dat ze 15 tot 25 procent van de koopprijs pas na de earn out hoeven te betalen. Ook hier geldt dat al snel 24 maanden het geld niet overgemaakt hoeft te worden.
Investeerders
Het kan ook slim zijn om samen met een investeerder een bedrijf te kopen. Heb jij op papier namelijk een ijzersterk plan om het bedrijf na de overname te laten groeien, dan kan er wel eens een investeerder geïnteresseerd zijn om samen met jou in zee te gaan. We raden je overigens wel aan een investeerder te vinden die strategische voordelen brengt. Zoek bijvoorbeeld een private equity fonds dat al aansluiting heeft met jouw sector of dienstverlening. Zo kun je namelijk nog sneller groeien.
Crowdfunding
Dit houdt in dat jij je geld niet krijgt van een grote bank of instelling, maar bij het landelijke publiek. Niet alleen is dit een mooie manier om te ontdekken of het publiek het bedrijf steunt, je werkt tevens aan de naamsbekendheid. Deze vorm van bedrijfsfinanciering zal niet voor ieder type bedrijf haalbaar zijn, maar is zeker het bekijken waard.
Hoeveel financiert een bank bij een bedrijfsovername?
Je kunt bij de bank een lening aanvragen om de bedrijfsovername te financieren. Houd er wel rekening mee dat er veel onderzoek wordt gedaan naar jou, maar ook naar het bedrijf dat je wilt kopen. Heeft het bedrijf al jaren een gezonde EBITDA, is er sprake van veel repeterende omzet of bezit het activa die waarde representeert? In dat geval zal je een stuk eenvoudig aan een bankfinanciering komen. Het is dus belangrijk dat beide partijen (verwachte) cijfers, groeistrategieën en kennis/kunde kunnen laten zien én dat deze compleet zijn. Daarnaast is een eigen inbreng van ongeveer 20% een fijne binnenkomer. De bank zal namelijk altijd een inschatting maken of jij in staat bent om in goede én slechte tijden de aflossing met rente te kunnen betalen. Bij twijfel zal er geen bedrijfsfinanciering verstrekt worden.
"Hoeveel een bank financiert hangt dan ook samen met het vertrouwen dat de bank heeft in jouw plannen."
Daarnaast kijkt de bank ook kritisch naar het bedrijf dat je wilt kopen. De overname van een financieel gezond bedrijf zullen ze daarom eerder voorzien van financiering, dan een situatie waarin jij het (slechte) tij moet keren. In alle gevallen moet je overigens wel rekening houden met een minimale aanvraagperiode van 6 tot 8 weken. Het is verstandig om in de intentieovereenkomst daarom duidelijk te zijn over de wijze waarop je de deal wilt financieren en de tijd die dit vraagt.
Een goed onderbouwd financieel plan, waarin duidelijk wordt dat jij de bedrijfsovername en de toekomst van het bedrijf tot in de puntjes hebt uitgedacht, is dus essentieel. Daarnaast zal de bank meer vertrouwen in jou als koper hebben, op het moment dat jij eigen vermogen inlegt voor de bedrijfsovername. Skin in the game is daarin dus een grote pré. Dit kan zowel in de vorm van geld zijn als in natura. Een eigen inbreng in het financieel plan toont namelijk jouw verbintenis met – en vertrouwen in – het bedrijf dat je wilt gaan overnemen.
Kan je een bedrijf overnemen zonder eigen vermogen?
Een zaak overnemen zonder eigen inbreng is niet gebruikelijk. Zoals hierboven al even benoemd wekt het niet veel vertrouwen bij banken, investeerders en overige geldverstrekkers als jij niks ‘van jezelf’ in het bedrijf investeert. Er zijn dus niet veel mogelijkheden om zonder eigen vermogen de bedrijfsfinanciering rond te krijgen.
Het is daarom zeker aan te raden om eerst eigen vermogen op te bouwen, in welke vorm ook, alvorens je een bedrijfsovername in gang gaat zetten.
Wil je toch zonder eigen vermogen een bedrijf overnemen, dan kun je wel denken aan het aanhaken van een investeerder of het optuigen van een achtergestelde lening. In dit laatste geval wordt er afgesproken dat de verkoper als laatste terugbetaald wordt en dat de rest van de financiers dus voorrang krijgt. Dit laat een groots vertrouwen zien van de verkoper richting de koper en geeft daardoor een positief beeld af naar de andere partijen. Deze vorm van bedrijfsfinanciering zien we vaker bij bedrijfsovernames door medewerkers (management buy out), bekenden, familieleden of geoefende opkopers met bewezen resultaten.
Heb je nog geen eigen vermogen achter de hand, maar wil je toch toewerken naar een bedrijfsovername? Dan is het verstandig om bedrijfsovername advies in te winnen bij een expert. Naast het uitvoeren van een waardebepaling kan deze specialist je helpen met het bepalen van je opties.
Hoeveel kan ik lenen voor een bedrijfsovername?
Een lening voor bedrijfsovernames dekt vrijwel nooit de volledige koopsom van het bedrijf. Een banklening zal veelal tot een hoogte van maximaal 50% van de koopsom verkregen kunnen worden. Of je deze 50% daadwerkelijk kunt krijgen, hangt grotendeels af van jouw eigen vermogen, jouw (financieel) plan en de onderbouwing van dit plan. Hoeveel je kunt lenen voor een bedrijfsovername gaat dus gepaard met het vertrouwen dat de bank in jouw ideeën heeft. Hoe meer eigen vermogen, ervaring en onderbouwing jij meebrengt, des te groter de kans dat de bank bereid is om jouw lening wat op te schroeven.
Daarom is ons advies altijd om de bedrijfsovername gestapeld te financieren. Zorg voor eigen vermogen, aangevuld met een lening of vendor loan en afgetopt met een earn out. Ook kun je in plaats van de lening kiezen voor een samenwerking met een private equity partij. Zeker bij een buy and build strategie zien we dit regelmatig gebeuren. Niet alleen brengt het private equity fonds dan financiële middelen, maar ook beschikt het over een schat aan ervaring en netwerk. Slim kapitaal noemen wij dat!
Voor- en nadelen van geld lenen voor een bedrijfsovername
Op het moment dat je geld gaat lenen voor het financieren van een bedrijfsovername, is het van groot belang dat je realistisch kijkt naar de voordelen en de nadelen van de lening. Dit kan per type lening verschillen, maar bij iedere lening zullen er ook overeenkomsten zijn. Zo is het voordeel van een bedrijfsovername financieren middels een lening, dat je vaak relatief snel kunt starten met het nodige budget en daardoor goed kunt vertrekken. Een flink nadeel daarentegen, is dat een lening eigenlijk altijd gepaard gaat met een rente en een aflossingstermijn. Daarnaast worden regelmatig ook (persoonlijke) garanties gevraagd. Voor je het weet neem je dus ook écht een risico.
De vraag is dus: Is het voor jou haalbaar om aan deze rente en aflossingstermijn te voldoen én wil je het risico wel nemen?
Om dit zeker te stellen heb je een piekfijn uitgewerkt bedrijfsplan nodig, waarin de verwachte geldstromen zeer nauwkeurig zijn uitgewerkt. Een ander nadeel kan zijn, dat jouw eigen geïnvesteerde vermogen wellicht niet terugverdiend gaat worden. Heb je dan een lening openstaan, terwijl het bedrijf financieel niet de benodigde doelen behaalt? Dan zal als eerste de lening moeten worden terugbetaald, voordat jij weer eigen vermogen op kunt gaan bouwen.
Hulp nodig bij het financieren van een bedrijfsovername?
Een bedrijf overnemen doe je niet in één dag, dat mag duidelijk zijn. Alleen het regelen van de financiering voor de bedrijfsovername kan al flink wat voeten in aarde hebben. Belangrijk dus, om daar de juiste hulp bij in te schakelen, al jouw financieringsopties te bespreken en uiteindelijk voor de beste financiering(mix) te kiezen. Als bedrijfsovernamespecialist kennen wij de hoed en de rand van zowel het organisatorische als het financiële deel van bedrijfsovernames. Met onze connecties zoeken we graag naar de juiste lening of vinden we een investeerder die bij jouw wensen en doelen past.
Wil je nu geen bedrijf kopen, maar een bedrijf verkopen? Dan kun je eveneens bij ons terecht. Samen werken we naar de beste deal toe, zodat jij jouw bedrijf voor de beste deal en met een goed gevoel kunt verkopen. Ook hier speelt dan het thema financiering van de bedrijfsovername een grote rol. Alleen zit je dan aan de andere kant van de tafel.
