Locked box vs closing accounts: Wat is het verschil?

Bij een bedrijf verkopen komt meer kijken dan alleen het bepalen van de juiste prijs. Twee concepten die vaak naar voren komen in de context van bedrijfsovernames zijn het locked box mechanisme en closing accounts. Deze methoden hebben alles te maken met de 'Cash & Debt Free' voorwaarde die vaak wordt gesteld bij de verkoop van bedrijven. Maar wat betekent dit precies? En belangrijker nog, hoe verschillen deze benaderingen van elkaar? In deze blog duiken we in de nuances van beide concepten om duidelijkheid te scheppen in deze complexe materie.

Wat is het verschil tussen het locked box mechanism en closing accounts?

Het locked box mechanisme en closing accounts zijn beide methoden om de financiële waarde van een bedrijf te berekenen op een 'Cash en Debt Free' basis, maar ze hanteren verschillende benaderingen voor de berekening en afhandeling van de koopprijs.

Het locked box mechanisme gebruikt een vastgestelde balans op een specifieke historische datum voorafgaand aan de transactie als basis voor de deal. Dit betekent dat de economische waarde van het bedrijf wordt 'vergrendeld' vanaf deze datum tot aan de overdracht.

Eventuele cashflows die na deze datum plaatsvinden, komen ten goede aan de koper, waardoor het risico op waarde-schommelingen tussen het tekenen en sluiten voor de verkoper wordt geëlimineerd.

Closing accounts, daarentegen, passen de koopprijs aan op basis van de werkelijke balans op de sluitingsdatum van de transactie.

Dit houdt in dat de uiteindelijke betaling kan variëren afhankelijk van de financiële prestaties en de kaspositie van het bedrijf in de periode tussen het tekenen en de effectieve datum van de deal.

Het grootste verschil zit hem dus in het moment van de waardebepaling van het bedrijf en de behandeling van veranderingen in de financiële positie van het bedrijf in de periode tussen overeenkomst en overdracht.

Wanneer gebruik je het locked box mechanism?

Het locked box mechanism werkt het beste in situaties waarin zowel koper als verkoper een snelle afhandeling van de transactie wensen zonder na de overeenkomstdatum nog aanpassingen te hoeven doen aan de koopprijs. Het is ook voordelig wanneer de bedrijfsvoering stabiel is en er weinig verandering wordt verwacht in de kaspositie van het bedrijf tussen de locked box datum en de overdrachtsdatum. Echter, in een dynamische bedrijfsomgeving of bij bedrijven met significante seizoensgebonden schommelingen kan dit mechanisme minder geschikt zijn.

In de afgelopen jaren is er een trend waarneembaar waarbij het locked box mechanisme aan populariteit wint, vooral in Europa en bij private equity transacties. Er zijn verschillende redenen waarom het locked box mechanisme steeds vaker de voorkeur krijgt:

1. Voorspelbaarheid en eenvoud: Het locked box mechanisme biedt zowel kopers als verkopers een duidelijke en onveranderlijke prijs vanaf het moment van overeenstemming. Dit vermindert de noodzaak voor complexe aanpassingen en berekeningen na de afsluitingsdatum, wat het proces eenvoudiger en transparanter maakt.
2. Minder na-transactie geschillen: Omdat de financiële situatie 'vergrendeld' wordt op een specifieke datum voor de transactie, zijn er na de overdracht minder mogelijkheden voor geschillen over de aanpassingen van de prijs. Dit kan helpen om lange en kostbare juridische discussies te vermijden.
3. Efficiëntie in de dealstructurering: Voor verkopers kan het locked box mechanisme aantrekkelijker zijn omdat het hen de zekerheid geeft over de opbrengst van de verkoop zonder dat deze afhankelijk is van de bedrijfsprestaties na de locked box datum. Voor kopers biedt het duidelijkheid en een garantie dat de waarde van het bedrijf niet kunstmatig wordt verminderd door de uittredende eigenaren.
4. Geschiktheid voor bepaalde markten: In markten waar snelheid en zekerheid belangrijke factoren zijn, zoals bij private equity deals, kan het locked box mechanisme bijzonder aantrekkelijk zijn. Dit komt omdat het de periode tussen het overeenkomen en het sluiten van de deal kan verkorten.

Dat gezegd hebbende, blijft de keuze voor een mechanisme sterk afhankelijk van de specifieke kenmerken van elke transactie.

Wanneer gebruik je closing accounts?

Closing accounts zijn meer geschikt in situaties waar de financiële prestaties van het bedrijf aanzienlijk kunnen variëren in de periode tussen het tekenen van de overeenkomst en de overdrachtsdatum. Deze methode biedt een flexibelere benadering die rekening houdt met de werkelijke financiële status van het bedrijf op het moment van overname, waardoor het risico voor de koper wordt verminderd. Dit kan echter leiden tot meer complexiteit en potentiële geschillen over de aanpassing van de koopprijs.

Bij het gebruik van closing accounts spelen twee cruciale data een rol: de effectieve datum (ook wel de referentiedatum genoemd) en de closing datum (de datum waarop de transactie officieel wordt afgerond en de eigendom wordt overgedragen).

Deze twee datums vormen de basis voor het berekenen van de aanpassingen die nodig zijn om tot de definitieve koopprijs te komen. Hier is hoe ze werken en waar je als verkoper op moet letten:

Effectieve Datum

De effectieve datum is het moment waarop de economische voordelen en risico's van het bedrijf formeel overgaan van de verkoper naar de koper. In veel gevallen wordt deze datum vooraf bepaald en vastgelegd in de koopovereenkomst. De financiële prestaties van het bedrijf tot aan deze datum worden beoordeeld om de initiële waardebepaling te doen. Het is belangrijk voor de verkoper om op te letten dat de bedrijfsvoering tot aan deze datum efficiënt blijft en in lijn met de verwachtingen, aangezien significante afwijkingen van de geprojecteerde financiële resultaten kunnen leiden tot aanpassingen van de koopprijs.

Closing Datum

De closing datum is de dag waarop de juridische overdracht van het bedrijf plaatsvindt en de koopprijs definitief wordt betaald. Tussen de effectieve datum en de closing datum kan de verkoper verplicht zijn het bedrijf te runnen onder bepaalde afgesproken voorwaarden (het zogenoemde "locked box" principe, wat verwarrend kan zijn omdat dit term ook verwijst naar het eerder besproken mechanisme, maar hier betekent het dat de verkoper geen substantiële wijzigingen aan het bedrijf mag maken of ongewone uitgaven mag doen zonder goedkeuring van de koper).

Maak duidelijke afspraken bij een bedrijfsovername

Het is essentieel om al in de letter of intent (intentieovereenkomst) duidelijke afspraken te maken over welk mechanisme zal worden gebruikt. Dit voorkomt onenigheid en complicaties in de latere fasen van de overname. Het inhuren van bedrijfsovername advies en een specialist kan hierbij van onschatbare waarde zijn, omdat deze experts kunnen helpen bij het navigeren door de complexiteit van de deal en het zekerstellen van de beste voorwaarden voor beide partijen. Hieronder twee voorbeelden van de wijze waarop je dit in de LOI kunt opnemen.

Voorbeeld Artikel voor Locked Box Mechanisme:

Artikel X: Koopprijs en Betalingsmechanisme

1. De partijen komen overeen dat de bepaling van de koopprijs voor de overname van [Naam Bedrijf] zal worden gebaseerd op een locked box mechanisme, waarbij de financiële status van [Naam Bedrijf] wordt vastgesteld per [Specifieke Datum] (de "Locked Box Datum"). De koopprijs, zoals overeengekomen door de partijen, reflecteert de waarde van [Naam Bedrijf] op de Locked Box Datum en zal niet onderhevig zijn aan verdere aanpassingen op basis van de financiële prestaties of kasstromen die volgen na deze datum.
2. De verkoper garandeert dat tussen de Locked Box Datum en de datum van overdracht geen dividenduitkeringen, buitengewone uitgaven, of wijzigingen in het werkkapitaal zullen plaatsvinden, behalve zoals vooraf schriftelijk overeengekomen door beide partijen.
3. Elke overtreding van de voorwaarden vastgesteld in sectie 2 zal leiden tot een overeenkomstige aanpassing van de koopprijs ten gunste van de benadeelde partij, gebaseerd op de werkelijke impact van dergelijke acties.

Voorbeeld Artikel voor Closing Accounts Mechanisme:

Artikel X: Koopprijs en Aanpassingsmechanisme

1. De partijen komen overeen dat de definitieve koopprijs voor de overname van [Naam Bedrijf] zal worden vastgesteld op basis van de financiële positie van het bedrijf op de closing datum (de "Closing Datum"), zoals weergegeven in de sluitingsbalans die is opgesteld volgens de gebruikelijke boekhoudkundige principes consistent toegepast door [Naam Bedrijf].
2. Na de Closing Datum zullen een voorlopige sluitingsbalans en een berekening van de definitieve koopprijs worden opgesteld en gecontroleerd door een onafhankelijke accountant, overeengekomen door beide partijen. De koopprijs zal worden aangepast op basis van de afwijkingen tussen de vooraf overeengekomen doelwaarden voor het netto werkkapitaal, de schulden, en eventuele andere financiële indicatoren, zoals vastgelegd in deze LOI.
3. Elke partij heeft het recht om binnen een periode van [specificeer aantal dagen] dagen na ontvangst van de voorlopige sluitingsbalans en koopprijsberekening bezwaar te maken. Bij geschillen die niet onderling kunnen worden opgelost, zal een onafhankelijke derde, zoals overeengekomen door de partijen, een bindende beslissing nemen.

Deze artikelen zijn slechts voorbeelden en de werkelijke formulering zal afhangen van de specifieke omstandigheden van de transactie en de onderhandelingen tussen koper en verkoper. Het is essentieel om deze clausules zorgvuldig te formuleren en juridisch advies bij een M&A advocaat in te winnen om te zorgen dat ze de intenties van beide partijen nauwkeurig weerspiegelen en potentiële toekomstige geschillen minimaliseren.